W ciągu ostatnich dziesięcioleci strumień skandali żywnościowych spowodował, że higiena i bezpieczeństwo żywności stały się głównym przedmiotem zainteresowania konsumentów na całym świecie. Biorąc pod uwagę fakt, że zagrożenia te nie mają granic, wzrosła presja publiczna na ogólnoeuropejskie wdrożenie środków, których głównym celem jest zwiększenie bezpieczeństwa żywności. UE zareagowała opracowaniem szeregu regulacji prawnych w zakresie bezpieczeństwa żywności. Przepisy te musiały zostać wdrożone przez producentów do ich systemów zarządzania w krótkim czasie. Spowodowało to presję na producentów, przetwórców i dystrybutorów żywności, aby w ramach walki konkurencyjnej wyraźnie, przejrzyście i wiarygodnie udowodnili swoją zdolność do spełnienia wymagań prawnych w praktyce oraz w zakresie bezpieczeństwa i higieny w całym łańcuchu żywnościowym.
Podstawowym narzędziem zarządzania dla spełnienia powyższych wymagań i uzyskania zaufania klienta jest wdrożenie systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności (FSMS) zgodnego z międzynarodową normą ISO 22000.
Ten międzynarodowy standard określa wymagania dotyczące strukturalnego systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności, który łączy ogólnie ustalone kluczowe elementy zapewnienia bezpieczeństwa żywności, ponieważ integruje zasady systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli (HACCP) oraz etapy jego stosowania, opracowane przez Komitet Kodeksu Żywnościowego, z systemem programów wymagań zapobiegawczych (PRP).
Ta międzynarodowa norma zawiera głównie przepisy dotyczące normy ISO 9001 w celu zwiększenia kompatybilności tych dwóch norm i umożliwia proste wdrożenie głównie w takich organizacjach przemysłu spożywczego, w których system zarządzania jakością zgodnie z ISO 9001 został już ustanowiony. Norma ISO 22000 może być z powodzeniem stosowana również indywidualnie, niezależnie od innych norm i systemów zarządzania, niezależnie od wielkości organizacji lub operacji.
Wdrożenie i certyfikacja systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności zgodnie z normą ISO 22000 przynosi organizacji korzyści w wielu obszarach:
Wewnętrzne korzyści dla organizacji:
- Poprawa higieny, dyscyplina technologiczna
- Poprawa komunikacji między kierownictwem a personelem
- Przegląd zadań i wyraźne określenie obowiązków poszczególnych pracowników, poprawa dyscypliny pracy
- Skuteczniejsza kontrola procesów, pracowników, dostawców, surowców i produktów końcowych.
- Zmniejszenie wadliwości, poprawa wskaźników jakościowych
- Operacyjne rozwiązywanie problemów, możliwość stałej poprawy
- Kompatybilność z systemem zarządzania jakością wg normy ISO 9001 oraz innymi systemami zarządzania – możliwość generowania zintegrowanego systemu zarządzania
Zewnętrzne korzyści dla organizacji:
- Przywrócenie zaufania konsumentów do bezpieczeństwa żywności
- Poprawa wizerunku firmy w oczach konsumentów i organów kontrolnych
- Poprawa ochrony prawnej organizacji
- Zmniejszenie presji ze strony organów kontrolnych w następstwie podniesienia standardów jakości i bezpieczeństwa
- Łatwiejsze wdrażanie i wprowadzanie nowych produktów na rynek
- Łatwiejsze i skuteczniejsze budowanie i utrzymywanie pozycji marketingowej organizacji w danym sektorze
Norma ISO 22000 stanowi podręcznik budowania i utrzymywania skutecznie działającego systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności. Certyfikowana organizacja jest uprawniona do używania znaku certyfikacji dla certyfikowanych zakresów. .
Znowelizowany standard systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności ISO 22000
Międzynarodowa norma ISO 22000:2018, która zastępuje normę ISO 22000:2005, została wydana dla systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności w czerwcu 2018 r. Został ustanowiony 3-letni okres przejściowy, który kończy się 29.06.2021 r. Po tej dacie wszystkie certyfikaty wydane zgodnie z ISO 22000:2005 tracą ważność.
Certyfikowane organizacje powinny przyjąć swój system zarządzania bezpieczeństwem żywności zgodnie z wymaganiami normy ISO 22000:2018.
Nowy standard wprowadza kilka zmian, np:
- zrozumienie potrzeb i oczekiwań zainteresowanych stron
- większy nacisk na przywództwo i odpowiedzialność najwyższego kierownictwa
- kontrola ryzyka i możliwości
- zmiany w planowaniu i kontroli operacyjnej
- zmiany w kontroli gotowości na wypadek awarii
- zmiany w kontroli zagrożeń
- zmiany w planach weryfikacji PRP i kontroli zagrożeń
- rozszerzone wymagania dotyczące monitorowania, pomiarów, analizy i oceny
- rozszerzone wymagania dotyczące kontroli niezgodności i działań naprawczych